سندرم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان یک بیماری هورمونی است که می تواند در سال های باروری اتفاق بیفتد. این می تواند بر توانایی شما برای داشتن فرزند تأثیر بگذارد این بیماری همچنین می تواند باعث موارد زیر شود:
- دوره های پریود را متوقف کند یا پیش بینی آن را سخت کند.
- باعث آکنه و موهای ناخواسته بدن و صورت می شود.
- خطر سایر مشکلات سلامتی، از جمله دیابت و فشار خون بالا را افزایش دهد.
شما می توانید برای علائم درمان دریافت کنید. و ممکن است بتوانید باردار شوید، اگرچه ممکن است نیاز به مصرف دارو برای بهبود باروری داشته باشید.
برخی از افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک روی تخمدان خود کیست دارند، به همین دلیل است که به آن “پلی کیستیک” می گویند. اما این نام گمراه کننده است زیرا بسیاری از افراد مبتلا به به تخمدان پلی کیستیک ،کیست ندارند.
هورمون ها چه ارتباطی با PCOS دارند؟
هنگامی که تخمدان پلی کیستیک دارید، هورمون های تولید مثل شما ازحالت تعادل خارج می شوند. این می تواند منجر به مشکلاتی در تخمدان های شما شود، مانند عدم پریود به موقع یا عدم پریود شدن.
بدن شما هورمون‌هایی می‌سازد تا اتفاقات مختلفی بیفتد. برخی از آنها بر چرخه قاعدگی شما تأثیر می گذارد و با توانایی شما برای بچه دار شدن مرتبط است. هورمون هایی که در PCOS نقش دارند عبارتند از:
- آندروژن ها آنها اغلب هورمون مردانه نامیده می شوند، اما زنان نیز آنها را دارند. زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک معمولا سطوح بالاتری دارند.
- انسولین این هورمون قند خون شما را مدیریت می کند. اگر PCOS دارید، ممکن است بدن شما آنطور که باید به انسولین واکنش نشان ندهد.
- پروژسترون با PCOS، بدن شما ممکن است به اندازه کافی از این هورمون نداشته باشد. ممکن است برای مدت طولانی قاعدگی خود را از دست بدهید یا در پیش بینی زمان وقوع آن مشکل داشته باشید.
علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست؟
شایع ترین علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک، پریودهای فراموش شده، نامنظم، نادر یا طولانی مدت است. علائم دیگر عبارتند از:
- ریزش مو یا رشد موهای ناخواسته (مانند صورتتان) از آندروژن های اضافی
- آکنه
- پوست تیره یا پوست اضافی روی گردن یا زیر بغل
- تغییرات خلق و خوی
- درد لگن
- افزایش وزن
علل و عوامل خطر PCOS چیست؟
اگر خواهر یا مادر شما نیز به سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا باشد، ممکن است احتمال ابتلا به PCOS بیشتر باشد. این سندرم می تواند مربوط به مشکلاتی باشد که باعث می شود بدن شما بیش از حد انسولین تولید کند.
تولید بیش از حد انسولین می تواند بر تخمدان ها و توانایی آنها برای تخمک گذاری تأثیر بگذارد.
گلبول های سفید موادی را برای مبارزه با عفونت تولید می کنند و این می تواند باعث شود تخمدان ها آندروژن تولید کنند. اکثر افراد مبتلا به PCOS دارای سطوح بالایی از آندروژن هستند.
مردان تراجنسیتی بسیار مستعد ابتلا به PCOS هستند. در واقع، برخی از مطالعات نشان داده‌اند که هورمون درمانی می‌تواند باعث تغییراتی در تخمدان‌ها در مردان ترنس‌جندر شود، اما لزوماً باعث PCOS نمی‌شود.
عوارض تخمدان پلی کیستیک چیست؟
اگر سندرم تخمدان پلی کیستیک دارید و سطح آندروژن شما خیلی بالاست، احتمال بروز تعدادی از عوارض بیشتر است. اینها می توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند و عبارتند از:
مشکل باردار شدن
کیست در تخمدان ها می تواند در تخمک گذاری اختلال ایجاد کند. این زمانی است که یکی از تخمدان های شما هر ماه یک تخمک آزاد می کند. اگر یک تخمک سالم برای بارور شدن توسط اسپرم در دسترس نباشد، نمی توانید باردار شوید.
در صورت ابتلا به PCOS ممکن است همچنان بتوانید باردار شوید. اما ممکن است مجبور شوید دارو مصرف کنید وتحت نظر یک متخصص باروری باشید تا این اتفاق بیفتد.
مشکلات انسولین و دیابت
مقاومت به انسولین ممکن است باعث شود بدن شما آندروژن های زیادی بسازد. اگر مقاومت به انسولین دارید، سلول‌های ماهیچه‌ها، اندام‌ها و سایر بافت‌ها قند خون را به خوبی جذب نمی‌کنند.
در نتیجه، می توانید قند زیادی در جریان خون خود داشته باشید. این بیماری دیابت نامیده می شود و می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در سیستم قلبی عروقی و عصبی شما شود. سندرم تخمدان پلی کیستیک همچنین می تواند باعث دیابت بارداری شود.
سندرم متابولیک
این گروه از علائم خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را افزایش می دهد. علائم شامل تری گلیسیرید بالا و کلسترول پایین HDL ، فشار خون بالا و سطح قند خون بالا است.
سایر عوارض شایع PCOS عبارتند از:
- سقط جنین یا زایمان زودرس
- افسردگی
- اضطراب
- خونریزی از رحم و افزایش خطر ابتلا به سرطان رحم
- مشکلات خواب، از جمله آپنه خواب
- التهاب کبد
سندرم تخمدان پلی کیستیک چگونه تشخیص داده می شود؟
هیچ آزمایشی نمی تواند PCOS را تشخیص دهد. پزشک شما با پرسیدن علائم و سابقه پزشکی شما و انجام معاینه فیزیکی و احتمالاً معاینه لگنی برای تشخیص اقدام می کند.
آنها ممکن است برای اندازه گیری سطح هورمون، قند خون و کلسترول شما آزمایش خون بدهند. سونوگرافی می تواند تخمدان های شما را از نظر کیست بررسی کند، به دنبال تومور باشد و پوشش داخلی رحم را اندازه گیری کند.
سندرم تخمدان پلی کیستیک چگونه درمان می شود؟
اگر قصد باردار شدن ندارید، ممکن است پزشک داروهای ضد بارداری هورمونی تجویز کند. این داروها می توانند به کاهش خطر ابتلا به سرطان آندومتر، تنظیم قاعدگی، رفع آکنه و کاهش موهای زائد بدن کمک کنند. اگر می خواهید باردار شوید، داروهای باروری می توانند به تخمدان های شما کمک کنند تا تخمک را آزاد کنند.
شما می توانید از پزشک خود در مورد داروهایی برای درمان موهای زائد بدن و آکنه سوال کنید.
همچنین در صورت داشتن علائم زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- پریودهای نامنظم
- تغییرات خلق و خوی
- افزایش وزن غیر قابل توضیح
- تغییرات در مو یا پوست شما
این علائم ممکن است ناشی از PCOS نباشد، اما می تواند نشانه سایر مشکلات جدی سلامت باشد.
PCOS و بارداری
سندرم تخمدان پلی کیستیک باعث می شود بدن زنان سطوح بالاتر از حد طبیعی آندروژن تولید کند. اینها هورمون هایی هستند که معمولاً به عنوان هورمون های مردانه در نظر گرفته می شوند، زیرا مردان دارای سطوح بسیار بالاتری از آندروژن نسبت به زنان هستند.
آندروژن ها در رشد اندام های جنسی مردانه و سایر صفات مردانه مهم هستند. در زنان، آندروژن ها معمولاً به هورمون استروژن تبدیل می شوند.
مشکلات تخمک گذاری
سطوح بالای آندروژن مانع رشد تخمک ها و آزادسازی منظم تخمک های شما می شود. این فرآیند تخمک گذاری نامیده می شود. اگر یک تخمک سالم آزاد نشود، اسپرم نمی تواند آن را بارور کند.
این سندرم همچنین می تواند باعث شود که دوره قاعدگی خود را از دست بدهید یا دوره های نامنظم داشته باشید. این می تواند یکی از اولین نشانه های باشد تخمدان پلی کیستیک باشد.
تنظیم قاعدگی
پزشک ممکن است قرص‌های ضدبارداری را تجویز کند که حاوی نسخه‌های آزمایشگاهی هورمون‌های استروژن و پروژسترون هستند. این قرص ها می توانند با کاهش تولید آندروژن به تنظیم چرخه قاعدگی شما کمک کنند.
اگر نمی توانید یک قرص ضد بارداری ترکیبی را تحمل کنید، ممکن است پزشک شما یک قرص فقط پروژسترون را توصیه کند.
شما این قرص را حدود ۲ هفته در ماه، حدود ۱ تا ۲ ماه مصرف می کنید. همچنین برای کمک به تنظیم دوره شما طراحی شده است.
داروهایی برای کمک به تخمک گذاری
در حالی که از قرص های ضدبارداری برای PCOS استفاده می کنید، نمی توانید باردار شوید. اما اگر برای تخمک گذاری به کمک نیاز دارید تا بتوانید باردار شوید، داروهای خاصی ممکن است کمک کنند:
- کلومیفن (کلومید، سروفن) یک داروی ضد استروژن است که در ابتدای دوره خود مصرف می کنید.
- اگر کلومیفن به تخمک گذاری کمک نکند، ممکن است داروی دیابت متفورمین برای شما تجویز شود.
- اگر کلومیفن و متفورمین مؤثر نباشند، پزشک ممکن است دارویی حاوی هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینیزه کننده (LH) تجویز کند. شما این دارو را در یک شات دریافت می کنید.
- یکی دیگر از داروهایی که به تخمک گذاری کمک می کند لتروزول (Femara) است. گاهی اوقات زمانی استفاده می‌شود که سایر داروها مؤثر نباشند.
رژیم غذایی و تغییر سبک
به طور کلی، داشتن یک سبک زندگی سالم با رژیم غذایی بهتر، ورزش منظم، عدم استعمال دخانیات، استرس کمتر، و کنترل دیابت و سایر شرایط پزشکی باید شانس باروری شما را بهبود بخشد.
مدیریت وزن
همه افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک اضافه وزن ندارند، اما بسیاری از آنها اضافه وزن دارند. برای برخی از زنان، افزایش وزن زیاد می تواند بر هورمون های آنها تأثیر بگذارد.
کاهش وزن ممکن است به بازگرداندن هورمون های شما به سطح طبیعی کمک کند. کاهش ۱۰ درصد از وزن بدن می تواند به قابل پیش بینی شدن چرخه قاعدگی شما و توانایی باردار شدن کمک کند.
مدیریت قند خون
بسیاری از افراد مبتلا به PCOS نیز مقاومت به انسولین دارند. این زمانی است که بدن شما آنطور که باید از انسولین استفاده نمی کند. انسولین سطح قند خون شما را ثابت نگه می دارد.
برای مدیریت قند خون، پزشک ممکن است خوردن غذاهایی را پیشنهاد کند که قند و کربوهیدرات کمتری دارند. برخی از کربوهیدرات ها مانند سبزیجات و میوه ها برای شما مفید هستند.
اما باید از سایر مواردی که در غذاهای فرآوری شده، آرد سفید، برنج، سیب زمینی و شکر یافت می شوند، اجتناب کنید. خوردن سایر غذاهای سالم – مرغ و سایر گوشت های بدون چربی، ماهی و غلات کامل – می تواند به سطح قند خون شما نیز کمک کند.
ورزش کردن
فعالیت و ورزش منظم می تواند به سوزاندن کالری و افزایش توده عضلانی شما کمک کند. ورزش همچنین باعث کاهش مقاومت بدن به انسولین شود و به کاهش آندروژن و درمان PCOS کمک کند.