لاپاراسکوپی رحم و تخمدان یکی از روش های کم تهاجمی است که در آن به وسیله دستگاهی به نام لاپاراسکوپ، اندام های تناسلی زنان به منظور تشخیص و درمان بیماری های مختلف بررسی می شود. این روش به جراح اجازه می دهد بدون نیاز به ایجاد برش های بزرگ در پوست به داخل شکم و لگن دسترسی پیدا کند. لاپاراسکوپی اغلب برای تشخیص و درمان مشکلات شکمی- گوارشی و طیف وسیعی از بیماری های زنان به کار گرفته می شود.
ما در این مقاله قصد داریم شما را با نحوه انجام لاپاراسکوپی رحم و تخمدان و کاربردهای آن در بیماری های حوزه زنان آشنا کنیم. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید…
از آنجایی که در لاپاراسکوپی برش های کوچکی بر روی شکم ایجاد می شود، نسبت به جراحی باز، جراحت کمتر و دوره نقاهت کوتاه تری دارد. در ادامه این مقاله با لاپاراسکوپی تخمدان و رحم بیشتر آشنا شوید.
فیلم لاپاراسکوپی رحم و تخمدان
توضیحی درباره لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی یک روش نوین برای جراحی ناحیه لگن و شکم است که بدون نیاز به جراحی باز و ایجاد برش های بزرگ در شکم (لاپاراتومی) و تنها از طریق برش های کوچک انجام می شود. این جراحی با اهداف درمانی و تشخیصی برای بیماری های زنان، برداشتن کل یا بخشی از اندام درگیر بیماری، بستن لوله رحمی، برداشتن تومور، برداشتن بخشی از معده یا روده بزرگ و … به کار گرفته می شود.
در لاپاراسکوپی شکمی برش های کوچک توسط جراح در بخش هایی از شکم ایجاد شده و سپس، داخل بدن به کمک دستگاه لاپاراسکوپ بررسی می شود. در مواردی که علت بیماری تایید شده است، عمل لاپاراسکوپی با هدف بیوبسی (نمونه برداری)، برداشتن بافت یا عضو درگیر و درمان انجام خواهد شد.
معرفی بهترین جراح لاپاراسکوپی زنان
جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان چیست؟
لاپاراسکوپی رحم و تخمدان از عمده ترین کارکرد های این روش کم تهاجمی است که توسط جراح متخصص زنان انجام می شود. از این روش برای تشخیص بیماری های زنان و یا درمان آندومتریوز، حاملگی خارج از رحم، برداشتن رحم و موارد متعدد دیگر استفاده می شود.
در ابتدا، لاپاراسکوپی منحصرا برای تشخیص بیماری ها و اختلالات زنان مورد استفاده قرار می گرفت. از سال ۱۹۷۰ نقش لاپاراسکوپی گسترش یافته و برای درمان چسبندگی و آندومتریوز، خارج کردن کیست تخمدان، فیبروم و … نیز به کار گرفته شد. در حال حاضر از این روش نوین می توان برای تشخیص، نمونه برداری و درمان بسیاری از اختلالات و مشکلات رحم و تخمدان استفاده کرد.
کاربرد لاپاراسکوپی در درمان بیماری های زنان
تشخیص و درمان بیماری های زنان با لاپاراسکوپی رحم و تخمدان، یکی از پیشرفته ترین و مطمئن ترین روش ها محسوب می شود. مهمترین کاربردهای لاپاراسکوپی برای بیماری های زنان به شرح زیر است:
- عمل لاپاراسکوپی کیست تخمدان و تومورهای تخمدان
- لاپاراسکوپی برای درمان تنبلی تخمدان
- جراحی لاپاراسکوپی برای برداشتن تخمدان (اوفورکتومی)
- عمل لاپاراسکوپی برای برداشتن رحم (هیسترکتومی)
- جراحی لاپاراسکوپی برای درمان سرطان تخمدان و سرطان دهانه رحم
- لاپاراسکوپی برای درمان فیبروم
- لاپاراسکوپی برای بارداری خارج رحمی (اکتوپیک)
- لاپاراسکوپی برداشتن لوله رحم (سالپنژکتومی)
- لاپاراسکوپی جهت بستن لوله های فالوپ رحم (توبکتومی)
- لاپاراسکوپی برای تخمدان پلی کیستیک
- لاپاراسکوپی درمان چسبندگی رحم، لوله ها و تخمدان ها
- لاپاراسکوپی برای رفع بیرون‌زدگی به منظور درمان افتادگی رحم
- لاپاراسکوپی برای تشخیص و درمان ناباروری در زنان
- لاپاراسکوپی برای درمان آندومتریوز
- لاپاراسکوپی جهت درمان بیماری التهابی لگن
- لاپاراسکوپی برای درمان بی اختیاری ادرار
آمادگی برای عمل لاپاراسکوپی رحم و تخمدان
پیش از انجام جراحی لاپاراسکوپی ممکن است آزمایشات و عکسبرداری هایی انجام شده و با توجه به سوابق پزشکی بیمار توصیه هایی صورت گیرد. برای مثال، به منظور کاهش خطرات احتمالی در حین عمل، از مصرف برخی داروهای مانند داروهای رقیق کننده یا ضد انعقاد خون، ویتامین ها، مکمل های گیاهی و … اجتناب کنید.
همچنین ممکن است مصرف برخی داروهای خاص با نظارت پزشک محدود یا به طور کامل قطع شود. توصیه می شود که چند روز قبل از عمل از استعمال دخانیات و مصرف الکل اجتناب کنید. بیمار باید حین انجام جراحی ناشتا بوده و ۱۲ ساعت قبل از جراحی آخرین وعده غذایی خود را میل کرده باشد.
در روز عمل استحمام کرده و از مواد آرایشی، لاک و سایر لوازم بهداشتی بر روی پوست استفاده نکنید. همچنین، از به همراه داشتن عینک، جواهرات، ساعت و … در روز جراحی خودداری نمایید.
جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان چگونه انجام می شود؟
لاپاراسکوپی رحم و تخمدان برای تشخیص و درمان بیماری های زنان انجام می شود. در این روش پس از بیهوشی کامل بیمار، از طریق یک سوزن شکم با دی اکسید کربن پر می شود. سپس، بر روی ناحیه زیر ناف برش کوچکی ایجاد شده و به کمک لوله باریک دستگاه لاپاراسکوپ مجهز به دوربین، اندام های رحم و تخمدان بیمار مشاهده می شود.
علاوه بر تشخیص بیماری های زنان، امکان نمونه برداری، برداشتن بخشی از بافت یا عضو درگیر مانند رحم و به طور کلی درمان بیماری وجود دارد. در اغلب لاپاراسکوپی هایی که به منظور تشخیص بیماری یا علل آن انجام می شود، تنها یک سوراخ بر روی شکم ایجاد می شود.
در حالی که در اهداف درمانی با توجه به نوع عمل چندین سوراخ یا برش به وجود می آید. از آنجایی که برش های ایجاد شده در این جراحی کوچک و ظریف هستند، پس از بخیه شدن و بهبود پوست اثرات کمتری نسبت به جراحی باز دارند.
مراقبت های بعد از لاپاراسکوپی رحم و تخمدان
رعایت نکات زیر به منظور کاهش درد و بهبودی سریع بیمار پس از جراحی لاپارسکوپی ناحیه تناسلی، موثر خواهد بود.
- تا ۷ روز پس از انجام عمل لاپاراسکوپی، استراحت کنید. بعد از آن می توانید کارهای عادی و روزمره خود را انجام دهید.
- از انجام فعالیت های سنگین یا بلند کردن اجسام در دوره بهبودی اجتناب کنید.
- دوچرخه سواری، دویدن، ورزش های شکمی و شنا کردن تا ۲ ماه ممنوع است، اما پیاده روی مشکلی ندارد.
- از ۷۲ ساعت بعد از لاپاراسکوپی در صورت عدم وجود مشکل خاص امکان دوش گرفتن وجود دارد. پس از شستشو، نواحی برش ها را به خوبی خشک کنید.
- رفتن به داخل وان آب گرم و وارد شدن به جکوزی ۲ ماه بعد از عمل لاپاراسکوپی ممنوع است.
- مصرف غذاهای سبک و حاوی فیبر به منظور کاهش یبوست در بیمار توصیه می شود. همچنین از خوردن غذاهایی که به مدت هضم بیشتری نیاز دارند و نفاخ هستند تا ۱۰ روز پرهیز کنید. آب سیب، سوپ، نان و … غذاهای ساده ای هستند که می توانید مصرف کنید.
- در دوره نقاهت از مصرف غذاهایی که باعث ایجاد مشکلات و ناراحتی های معده می شوند، خودداری کنید. در صورت دفع گاز و اجابت مزاج در ۳ روز اول بعد از عمل می توانید از روز ۴ به صورت ملایم غذاهای سفره را مصرف کنید.
- تا یک ماه از رانندگی خودداری کنید. در زمان ترمیم در بافت بدن رخ می دهد؛ بنابراین نباید فشار زیادی به عضلات شکم و لگن وارد شود.
- استعمال دخانیات و مواد مخدر به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت ممنوع است.
- از مصرف نوشیدنی های گازدار و الکلی اجتناب کرده و برای جلوگیری از کم آبی بدن، تا حد ممکن مایعات بنوشید.
- مصرف مسکن ها و داروهای تجویز شده توسط پزشک برای جلوگیری از عفونت های احتمالی، الزامی است.
- داشتن رابطه جنسی بعد از عمل لاپاراسکوپی با توجه به نوع جراحی متفاوت است و باید از پزشک سوال شود. عدم فعالیت جنسی بر اساس تشخیص پزشک و وضعیت یماری از ۱ تا ۳ ماه می باشد.
- در صورت مشاهده علائمی مانند تب، تعریق سرد، تنگی نفس، عدم دفع ادرار، تورم افزایشی در دست و پا به پزشک خود اطلاع دهید.
مزایای عمل لاپاراسکوپی رحم و تخمدان
یکی از مهمترین مزایای لاپاراسکوپی نسبت به لاپاراتومی (جراحی باز) در بیماری های زنان، جراحی دقیق تر با دوره نقاهت کوتاه تر است. از آنجایی که در لاپاراسکوپی برش های کوچک جایگزین برش های بزرگ در جراحی عمومی شده است، بهبود بیمار تسریع یافته و همچنین از لحاظ ظاهری، زیبایی بدن حفظ می شود. علاوه بر موارد ذکر شده امکان بروز عفونت کاهش یافته و عوارضی جانبی مانند فتق و چسبندگی در بیمار دیده نمی شود.
عوارض عمل لاپاراسکوپی تخمدان و رحم
انجام هرگونه جراحی می تواند علاوه بر مزایا، دارای عوارض جانبی کوتاه مدت و گاهی بلند مدت باشد. در جراحی لاپارسکوپی تخمدان و رحم، وجود درد در نواحی عمل و تحریک پوستی پس از برطرف شدن علائم بیهوشی، طبیعی است که با مصرف داروهای تجویز شده از سوی پزشک برطرف خواهد شد. همچنین، درد در ناحیه شانه و گردن به علت وجود گاز در داخل شکم احساس می شود که پس از چند روز کاهش خواهد داشت.
عفونت مثانه نیز از عوارض بعد از عمل لاپاراسکوپی است که معمولا با رعایت بهداشت فردی و تمیز نگه داشتن ناحیه تناسلی بروز آن کاهش می یابد. در موارد بسیار نادر گاهی بیمار علاوه بر عوارض کوتاه مدت دچار عوارض جدی تری مانند واکنش های آلرژیک، لخته شدن خون، آسیب های عصبی و صدمه به عروق خونی در ناحیه تناسلی، شکم و لگن خود خواهد شد.
این عوارض معمولا در افراد با سابقه آلرژی، عفونت لگن، جراحی شکم در گذشته، چاقی یا لاغری بیش از حد و … دیده می شود، لذا پیش از جراحی تمام سوابق بیماری خود را با پزشک در میان بگذارید. توجه داشته باشید در صورت داشتن خونریزی شدید واژن، داشتن تب و عدم کاهش آن، تهوع و استفراغ به همراه دردهای شدید در ناحیه شکم، هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.
هزینه لاپاراسکوپی رحم و تخمدان
هزینه جراحی لاپاراسکوپی باتوجه به پزشک معالج، کادر درمان و امکانات بیمارستان متفاوت خواهد بود. اگرچه، هزینه این نوع جراحی نسبت به جراحی باز بیشتر است، اما مزایای لاپاراسکوپی در مقایسه با جراحی های باز بیشتر بوده و خطرات احتمالی آن نظیر ابتلا به عفونت، دوره نقاهت طولانی، آثار دائمی خط بخیه و ظاهر نازیبای آن، درد و عوارض جانبی آن کمتر است. بنابراین پرداخت هزینه بیشتر ضامن سلامت بیمار بوده و از بروز مشکلات متعدد جراحی های عمومی می کاهد.
کلام آخر
لاپاراسکوپی رحم و تخمدان یکی از روش های کم تهاجم در درمان بیماری های مختلف زنان است که به واسطه جراحی دقیق تر، دوره نقاهت کوتاه تر، درد کمتر و حفظ زیبایی ناحیه شکم بسیار شایع شده است. امروزه از این روش برای تشخیص، نمونه برداری و درمان بیماری های زنان مانند برداشتن تومورهای دستگاه تناسلی، کیست تخمدان، برداشتن رحم و سایر بیماری ها استفاده می شود.
سوالات متداول درباره لاپاراسکوپی رحم و تخمدان
معمولا اولین قاعدگی پس از لاپاراسکوپی با تاخیر اتفاق می افتد. در برخی بیماران ممکن است قاعدگی ۴۰ روز تاخیر داشته باشد. با این حال توصیه می شود که شرایط و وضعیت خود را با پزشک در میان بگذارید.
دوره نقاهت باتوجه به نوع بیماری متفاوت است، با این حال ۷ روز استراحت بعد از عمل لاپاراسکوپی توصیه می شود. پس از یک هفته باتوجه به شرایط جسمی بیمار امکان بازگشت به کارهای روزمره و عادی امکان پذیر است.
به منظور کاهش یبوست مصرف غذاهای حاوی فیبر را افزایش داده و از مصرف مواد غذایی سنگین، چرب و نفاخ اجتناب کنید. همچنین از مصرف نوشیدنی های الکلی و گازدار خودداری کرده و جهت پیشگیری از کم آبی، مایعات فراوان میل کنید. به طور کلی آب سیب، سوپ، نان و … غذاهای ساده ای هستند که می توانید بعد از عمل لاپاراسکوپی مصرف کنید. در صورت دفع گاز و اجابت مزاج در ۳ روز اول بعد از عمل می توانید از روز ۴ به صورت ملایم غذاهای سفره را مصرف کنید.