در واقع می توان گفت که هیچ درمان قطعی و کاملی برای آندومتریوز وجود ندارد و پروسه درمان آن کار دشواری است. بنابراین هدف درمان اندومتریوز کاهش علائم است تا بتوان با کنترل این وضعیت، از بروز اختلال در زندگی روزمره و فعالیت های مختلف، جلوگیری گردد.
درمان اندومتریوز معمولا به منظور تسکین درد، کاهش و یا حذف بافت اندومتریوز، بهبود باروری
و کم کردن احتمال تشدید علائم انجام می شود. در این مقاله روش های مختلف برای درمان اندومتریوز را به طور مختصر توضیح داده ایم تا با آنها آشنا شوید. در نهایت مناسب ترین و موثر ترین درمان توسط جراح متخصص زنان و زایمان تشخیص داده خواهد شد.
روش درمان اندومتریوز چگونه تشخیص داده می شود؟
متخصص زنان بعد از معاینه و بررسی آزمایش های انجام شده، درباره گزینه های درمانی با شما صحبت کرده و خطرات و مزایای هر کدام را شرح خواهد داد.
هنگام تصمیم گیری در مورد اینکه کدام درمان برای شما مناسب است، چندین نکته وجود دارد که باید در نظر گرفته شوند. این موارد عبارت اند از:
- سن بیمار
- علائم اصلی (مثل خونریزی شدید یا ناباروری)
- قصد بیمار برای باردار شدن در آینده (زیرا برخی از درمان ها ممکن است امکان بارداری را از بین ببرند)
- نظر شخص بیمار نسبت به اقدامات جراحی
- سابقه پزشکی و سایر جراحی های درمانی که بیمار قبلا انجام داده است.
اگر علائم خفیف باشد، مشکل باروری وجود نداشته باشد و یا بیمار در حال نزدیک شدن به یائسگی باشد ممکن است نیازی به اقدام درمانی خاصی نداشته باشیم.
اندومتریوز گاهی اوقات به خودی خود بهتر می شود، اما اگر درمان نشود، احتمال وخیم تر شدن آن وجود دارد. معمولا در شرایط خفیف، یک گزینه درمانی این است که مراقب علائم باشید و در صورت بدتر شدن آنها، نسبت به انجام درمان های لازم اقدام کنید.
روش های درمان اندومتریوز
در ادامه، با روش هایی که در روند درمان اندومتریوز موثر و نتیجه بخش هستند بیشتر آشنا خواهیم شد:
داروهای تسکین درد
داروهای ضد التهاب (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن، ممکن است به کاهش درد شما کمک کنند. گاهی اوقات که بیمار دچار درد بسیار شدید و غیر قابل تحمل باشد، می توان آنها را با هم استفاده کرد.
این مسکن ها معمولا بدون نسخه از داروخانه ها قابل دریافت هستند.
اگر چند ماه است که مسکن مصرف می‌کنید و همچنان درد دارید، باید شرح حال خود را به پزشک اطلاع دهید.
هورمون درمانی
هدف از درمان هورمونی محدود کردن یا توقف تولید استروژن در بدن است، زیرا استروژن باعث رشد و گسترش بافت اندومتریوز می‌شود.
محدود کردن استروژن می تواند بافت اندومتریوز را در بدن کوچک کند و درد ناشی از آندومتریوز را نیز کاهش دهد.
اما درمان هورمونی هیچ تاثیری بر چسبندگی (نواحی “چسبنده” بافتی که می تواند باعث جوش خوردن اندام ها شود) ندارد و نمی تواند باروری را بهبود بخشد
برخی از درمان های اصلی مبتنی بر هورمون برای اندومتریوز عبارتند از:
- قرص ضد بارداری خوراکی ترکیبی
- پروژسترون ها، از جمله سیستم داخل رحمی (IUS)، تزریق ضد بارداری، ایمپلنت ضد بارداری و قرص فقط پروژسترون
شواهد نشان می دهد که این درمان های هورمونی به یک اندازه در درمان اندومتریوز موثر هستند، اما عوارض جانبی متفاوتی دارند.
در صورتی مبتلا به اندومتریوز هستید، می توانید درباره گزینه های مختلف و عوارض جانبی آنها با پزشک خود صحبت کنید.
اکثر درمان های هورمونی در حین استفاده، شانس بارداری شما را کاهش می دهند. البته لازم به ذکر است که این دارو ها معمولا به عنوان داروی ضد بارداری تجویز و توصیه نمی شوند.
درمان های هورمونی ضد بارداری تاثیر دائمی بر باروری شما ندارد.
قرص ضد بارداری ترکیبی حاوی هورمون های استروژن و پروژسترون است. که می تواند به تسکین علائم کمک کند و برای مدت طولانی استفاده شود. آزاد شدن تخمک ها (تخمک گذاری) را متوقف کرده و شدت درد و خونریزی قاعدگی را سبک تر و کمتر میکند.
این داروهای ضد بارداری می تواند عوارض جانبی داشته باشد، اما در صورتی که به متخصص زنان و زایمان خوب و با تجربه مراجعه کرده باشید، قطعا انواع مناسب و کم خطر تر این قرص ها را برای شما تجویز خواهد کرد.
ممکن است پزشک مصرف ۳ بسته قرص را پشت سر هم و بدون وقفه برای کاهش خونریزی و بهبود علائم مرتبط با خونریزی توصیه کند.
قرص های پروژسترون
پروژسترون ها هورمون های مصنوعی هستند که مانند هورمون طبیعی پروژسترون عمل می کنند.
آنها با جلوگیری از رشد سریع پوشش داخلی رحم و هرگونه بافت آندومتریوز کار می کنند.
قرص های پروژسترون می توانند عوارض جانبی هم داشته باشند، مانند:
- نفخ
- تغییرات خلق و خوی
- خونریزی نامنظم
- افزایش وزن
پروژسترون های مورد استفاده برای درمان اندومتریوز عبارتند از:
- سیستم داخل رحمی (IUS)، دستگاه کوچکی که در رحم قرار می گیرد و پروژسترون آزاد می کند
- تزریق ضد بارداری
- ایمپلنت ضد بارداری
- قرص فقط پروژسترون
- قرص های پروژسترون که ضد بارداری نیستند، مانند نورتی استرون
آنالوگ های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH)
آنالوگ های GnRH هورمون های مصنوعی هستند که با کاهش تولید استروژن باعث یائسگی موقت می شوند.
گاهی اوقات اگر سایر درمان‌های هورمونی برای بیمار مناسب نباشد، برای کمک به کاهش درد، یا پس از جراحی لاپاراسکوپی برای مدت کوتاهی تجویز می‌شوند.
آنالوگ های GnRH به عنوان نوعی از پیشگیری از بارداری مجوز ندارند، بنابراین همچنان باید هنگام استفاده از آنها از روش های پیشگیری استفاده کنید.
روش های جراحی
از جراحی می توان برای برداشتن یا از بین بردن نواحی بافت اندومتریوز استفاده کرد که به شکل موثر و چشمگیری به بهبود علائم کمک میکند.
مهم ترین روش های جراحی برای درمان اندومتریوز، موارد زیر هستند:
- لاپاراسکوپی – رایج ترین روش مورد استفاده
- هیسترکتومی
هر عمل جراحی خطراتی را به همراه دارد. به همین دلیل بسیار مهم است که قبل از انجام درمان، این موارد را با جراح خود در میان بگذارید.
جراحی لاپاراسکوپی نسبت به هیسترکتومی جراحی سبک تری است و می تواند امکان بارداری را برای بیمار حفظ نماید. با توجه به وضعیت بیماری در شما و اینکه آیا در آینده قصد باردار شدن دارید پزشک متخصص زنان می تواند بهترین روش درمان برای اندومتریوز را تشخیص داده و انجام دهد.