ناباروری در زوجین می تواند دلایل متعدد و مختلفی داشته باشد که بدون انجام آزمایشات تخصصی نمی توان در رابطه با آن نظری داد. ما در این مطلب سعی داریم علت های ناباروری در زنان را به صورت تخصصی مورد بررسی قرار دهیم، در صورتی که علاقه مند به کسب اطلاعات کامل و جامع در این زمینه هستید، با ما همراه باشید.
علائم اولیه ناباروری در زنان
ناباروری مشکلی است که زوج های زیادی را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد. ناباروری، ناتوانی در باردار شدن به طور طبیعی، علیرغم داشتن مقاربت جنسی به موقع و محافظت نشده برای بیش از یک سال است. علامت اصلی ناباروری، ناتوانی در باردار شدن برای مدت طولانی است. با این حال، علائم ناباروری دیگری نیز در زنان وجود دارد. موارد به شرایط زمینه ای مربوط می شوند که می توانند بر ناباروری تأثیر بگذارند. توجه به این نکته ضروری است که اغلب زنانی که علائم ناباروری را دارند، ممکن است برای باردار شدن با مشکلی مواجه نشوند، در حالی که زنانی که هیچ یک از علائم ذکر شده را ندارند، نابارور هستند.
موارد زیر ممکن است مرتبط با ناباروری باشند:
قاعدگی نامنظم
سیکل قاعدگی کمتر از ۲۱ روز یا بیشتر از ۳۵ روز غیر طبیعی در نظر گرفته می شود. قاعدگی نامنظم می تواند علل متفاوتی داشته باشد، اما ممکن است ناشی از سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یا مشکلات هورمونی باشد که در اینصورت می تواند باعث ناباروری شود.
پریودهای دردناک
بسیاری از زنان در طول دوره قاعدگی خود برای یک یا دو روز گرفتگی عضلات را تجربه می کنند. این درد و انقباض معمولا قابل تحمل است. با این حال، برخی از زنان ممکن است گرفتگی های بسیار دردناکی داشته باشند که در زندگی روزمره آنها اختلال ایجاد می کند؛ و یا ممکن است خونریزی شدیدی داشته باشند. نسبت به این علائم نباید بی تفاوت بود؛ زیرا احتمال اینکه ناشی از اندومتریوز باشد، وجود دارد. اندومتریوز می تواند باعث انحرافات آناتومیک مانند اسکار لگن شود که ممکن است منجر به ناباروری شود.
نوسان و عدم تعادل هورمونی
عدم تعادل هورمونی اغلب علت ناباروری است. علائم عدم تعادل هورمونی عبارتند از:
- آکنه و مشکلات پوستی
- رشد موهای صورت
- نازک شدن موهای سر
- افزایش یا کاهش وزن غیر قابل توضیح
- کاهش میل جنسی
درد در هنگام رابطه جنسی
این اتفاق معمولا مرتبط با وضعیت هایی در دستگاه تناسلی زنان است که بیماری هایی جدی بوده و عامل نازایی و ناباروری هستند. بیماری هایی مثل: آندومتریوز، فیبروم رحم، بیماری التهابی لگن و …
علت ناباروری زنان چیست؟
ناباروری می تواند ریشه و علت های متفاوتی داشته باشد. در ادامه مهم ترین و شایع ترین علت های ناباروری در زنان را ذکر کرده ایم:
سن
با بالا رفتن سن، تعداد تخمک ها و قدرت باروری او به سرعت کاهش می یابد. این کاهش در اواسط دهه ۳۰ آشکارتر می باشد. تخمین زده می شود که حدود یک سوم زوج هایی که زن بالای ۳۵ سال دارند از ناباروری رنج می برند.
همچنین، با افزایش سن، کیفیت تخمک ها نیز کاهش می‌یابد. این مشکل علاوه بر کاهش باروری، احتمال ناهنجاری های کروموزومی را نیز افزایش می دهد. مطالعات نشان می دهد که تقریبا ۷۰ درصد از سقط جنین ها به دلیل ناهنجاری های کروموزومی اتفاق می افتد و از طرفی احتمالا زنان مسن مشکلاتی در رابطه با سلامتی دارند که بر باروری آنها تأثیر بسیاری می گذارد.
اختلالات تخمک گذاری
اختلالات تخمک گذاری معمولاً بر توانایی زنان برای باردار شدن به طور طبیعی تأثیر می گذارد. زیرا بدون تخمک گذاری موفق، تخمکی برای لقاح وجود نخواهد داشت. اختلالات تخمک گذاری به این معناست که تخمک گذاری به ندرت در بدن زن رخ می دهد یا اینکه زن اصلا تخمک گذاری ندارد. اختلالات تخمک گذاری بسیار شایع است و ۴ زوج ۱ زوج نابارور وجود دارد.
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یکی از شایع ترین اختلالاتی است که بر تخمک گذاری تأثیر می گذارد. از دیگر علل اختلالات تخمک گذاری می توان به اختلالات هورمونی مانند کم کاری تیروئید، نارسایی تخمدان، اختلال عملکرد هیپوتالاموس و … اشاره کرد.
سندرم تخمدان پلی کیستیک
مشکلات تخمک گذاری اغلب ناشی از سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) است که به عنوان تنبلی تخمدان نیز شناخته می شود.
این سندرم شایع ترین علت ناباروری در زنان است. سندرم تخمدان پلی کیستیک با پریودهای نامنظم، مقاومت به انسولین، رشد غیر طبیعی موهای صورت یا بدن، چاقی و آکنه همراه است. شدت و تعداد این علائم برای هر زن متفاوت است.
نارسایی زودرس تخمدان
این اختلال به عنوان نارسایی اولیه تخمک گذاری نیز شناخته می شود. این وضعیت با پاسخ خود ایمنی یا از دست دادن زودهنگام ذخیره تخمک مشخص می شود. علت این امر می تواند ژنتیکی یا مربوط به شیمی درمانی باشد.
اختلالات هورمونی
نوسانات سطح هورمون به دلایل مختلف می تواند بر چرخه قاعدگی، تخمک گذاری و در نتیجه باروری زنان تأثیر بگذارد. از جمله شایع ترین علل اختلالات هورمونی شامل:
- اختلالات هیپوتالاموس
شایع ترین علامت اختلالات هیپوتالاموس قاعدگی نامنظم یا نداشتن قاعدگی است. این اختلال در زنان منجر به اختلال در سطح هورمون های گنادوتروپیک و به دنبال آن هورمون های هیپوفیز LH و FSH می شود و در نتیجه تخمک گذاری و باروری تحت تاثیر قرار می گیرد.
- اختلال در عملکرد هیپوفیز
اگر نقصی در تولید هورمون های ترشح شده از غده هیپوفیز (LH و FSH) وجود داشته باشد، تخمک گذاری با مشکل رو به رو می شود.
- اختلال در عملکرد غده تیروئید
- افزایش سطح هورمون پرولاکتین
اختلالات مربوط به لوله های فالوپ
لوله های فالوپ زنان یا لوله های رحمی که بین تخمدان ها و رحم قرار دارند به دلایل مختلفی از جراحی گرفته تا عفونت های مقاربتی (STIs) می توانند آسیب ببینند. ناهنجاری یا آسیب به این لوله ها می تواند مانع از رسیدن اسپرم به تخمک شود یا حتی اگر لقاح اتفاق بیفتد می تواند مانع از حرکت تخمک بارور شده به رحم شود.
آندومتریوز
آندومتریوز بر توانایی زنان برای باردار شدن به طور طبیعی تأثیر می گذارد. این بیماری که حدود ۱۰ درصد از زنان در سنین باروری را تحت تاثیر قرار می دهد، زمانی رخ می دهد که بافتی به طور معمول در داخل رحم رشد می کند در جای دیگری از بدن و خارج از رحم نیز رشد کند.
اندومتریوز همچنین می تواند پوشش داخلی رحم را تحت تاثیر قرار دهد و روند لانه گزینی تخمک بارور شده را مختل کند.
ناهنجاری ها و ضایعات رحمی
ناهنجاری ها و ضایعات ساختاری رحم از عوامل مهم تأثیرگذار بر باروری زنان هستند. از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رحم تک شاخ یا دو شاخ
- رحم کمانی
- رحم دوگانه
- رحم دارای سپتوم
- پولیپ ها رحمی
- فیبروم ها
ناباروری بدون دلیل
برخی اوقات نمی توان علت ناباروری را توضیح داد و علت آن را یافت. این بدان معناست که پزشکان دلیل واضحی برای ناباروری پیدا نکرده اند و آزمایشات انجام شده نتایج طبیعی را نشان می دهد.
برای بسیاری از زوج ها، این می تواند ناراحت کننده باشد و آنها نمی دانند که مراحل درمان برای آنها چه خواهد بود. اگرچه داشتن ناباروری بدون دلیل می تواند گیج کننده و خسته کننده باشد، اما خوشبختانه، حتی زمانی که علت ناباروری ناشناخته است، درمان های مختلف ناباروری در نهایت می تواند منجر به بچه دار شدن زوجین شود.
سبک زندگی
در بسیاری از موارد علت اصلی ناباروری در زنان سبک زندگی آنها می باشد. در زیر به برخی از مهم ترین دلایلی که باعث ناباروری در زنان می شود اشاره می کنیم:
- قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی
- رژیم غذایی فاقد مواد مغذی
- مصرف الکل یا سیگار: این مواد علاوه بر کاهش باروری، بر اثربخشی درمان های ناباروری نیز تأثیر منفی دارند. علاوه بر این، میزان سقط جنین و حاملگی خارج از رحم در میان زنان سیگاری بسیار است.
چه بیماری هایی باعث نازایی می شود؟
همانطور که در قسمت قبل اشاره کردیم، برخی از بیماری ها از علل ناباروری در زنان هستند. نتایج و مطالعات نشان می دهد که عفونت ها و بیماری های عفونی باعث بروز این مشکل خواهند شد. در زیر به مهم ترین بیماری هایی که باعث ناباروری می شوند اشاره می کنیم:
بیماری اول: یکی از بیماری هایی که می تواند حاملگی را مختل کند و باعث ناباروری شود، بیماری التهابی لگن است. این بیماری یک بیماری عفونی است و باعث گسترش باکتری به قسمت های مختلف رحم می شود. مهمترین علائم این بیماری عبارتند از: ترشحات واژن با بوی نامطبوع، درد شدید در پشت و کمر، ادرار دردناک، تب و لرز شدید، خونریزی و درد هنگام مقاربت.
بیماری دوم: عفونت قارچی نیز در صورت عدم درمان می تواند منجر به ناباروری شود. با درمان به موقع این عفونت و رعایت مواردی که باعث عود و تشدید عفونت نمی شود، می توان مشکل را حل کرد.
بیماری سوم: عفونت ژنوکوکی یا سوزاک یکی از عفونت های مقاربتی است که توسط باکتری سوزاک ایجاد می شود. اگر این عفونت به موقع درمان نشود، عوارض مختلفی را به دنبال خواهد داشت. یکی از مهم ترین عوارض ناشی از این عفونت ناباروری است.
بیماری چهارم: عفونت مایکوپلاسمای تناسلی از دیگر عفونت هایی است که در صورت عدم درمان باعث ناباروری می شود. یکی از مهمترین علائم این عفونت ترشحات واژن و همچنین درد و خونریزی بعد از رابطه جنسی است.
بیماری پنجم: نوع دیگری از عفونت که می تواند یکی از علل ناباروری باشد، عفونت کلامیدیا است. این عفونت توسط باکتری کلامیدیا ایجاد می شود. اگر خانمی بیش از یک بار به این عفونت مبتلا شود، خطر ناباروری برای او بیشتر خواهد بود.
بیماری ششم: عفونت باکتریایی که نوعی عفونت محسوب می شود، ممکن است باعث سفت شدن مسیر اسپرم به تخمک و مشکلات باروری شود.
کلام آخر
در این مقاله انواع دلایلی که در باروری زنان اختلال ایجاد می کنند را عنوان کردیم. زنان می توانند علت اصلی ناباروری خود را با بررسی های مختلف توسط پزشک متخصص مشخص کنند. اما در بسیاری از موارد، علت ناباروری ناشناخته باقی می ماند. بنابراین بهتر است ابتدا مراحل تشخیص و درمان را با بهترین متخصص زنان و زایمان طی کنید و در نهایت بهترین روش درمان ناباروری برای درمان شما توصیه می شود