مراقبت‌های بعد از زایمان سزارین یکی از نکات بسیار حائز اهمیت است که ما دراین مقاله قصد داریم به طور مفصل به آن بپردازیم. زایمان سزارین یک جراحی بزرگ می‌باشد و پروسه بهبودی و درمان آن تا چند هفته زمان می‌برد.
برش ایجاد شده در زایمان سزارین ممکن است عمودی یا طولی و عرضی یا افقی باشد. اما بیشتر برش‌های ایجاد شده به صورت عرضی است زیرا به درستی بهبود پیدا می‌کند و خونریزی کمتری بعد از برش ایجاد خواهد شد.
مراقبت های لازم بعد از زایمان سزارین
مراقبت های لازم بعد از زایمان سزارین به دو مرحله تقسیم می شود:
مراقب‌هایی که در بیمارستان انجام می‌شود و مراقبت‌هایی که بوسیله اطرافیان در منزل انجام می‌شود. یکی از مشکلاتی که پس از زایمان سزارین امکان دارد با آن مواجه شوید، درد شکم و ناحیه زخم است.
بهترین وسیله‌ای که به شما کمک خواهد کرد تا در مواقع بلند شدن و نشستن کمتر نگران باشید، شکم بند است. توصیه می‌کنیم برای تکمیل اطلاعات خود در مورد مراقبت‌های بعد از زایمان سزارین این مطلب را از دست ندهید.
مراقبت‌های بعد از سزارین در بیمارستان
مراقبت‌های بعد از جراحی به وسیله تیم درمانی شامل کنترل هوشیاری مادر و اندازه گیری تعداد تنفس، تعداد نبض و حجم ادرار است. موارد دیگری مانند حجم خونریزی واژینال و جمع شدن رحم، حالت تهوع، ناحیه بخیه از جهت فعال یا ماتوم و همینطور درد مادر نیز کنترل می شود.
چک کردن علائم حیاتی مادر
هنگام جراحی و پس از آن علائم حیاتی مادر به طور پیوسته چک خواهد شد. از جمله مواردی که معمولا تا ۲ ساعت پس از زایمان سزارین باید تحت نظر گرفته شود عبارتند از:
- کنترل تنفس
- کنترل فشار خون
- کنترل نبض مادر
- کنترل دمای بدن
- چک کردن رنگ پوست
خونریزی واژینال
تا حداقل سه روز پس از زایمان سزارین، رنگ خونریزی واژینال قرمز می‌باشد و مقدار آن زیاد است. اما با گذشت زمان کمرنگ می‌شود و رنگ آن به زرد مایل به سفید تغییر می‌کند. معمولا تا ۱۰ روز بعد از جراحی خونریزی ادامه پیدا خواهد کرد و در روزهای آخر معمولا به شکل لکه بینی می‌شود. در بعضی از افراد خونریزی تا ۴۰ روز ادامه پیدا خواهد کرد.
بعد از سزارین چه بخوریم؟
در اکثر مواقع تا ۸ الی ۱۲ ساعت بعد از زایمان هرگز نباید غذا و آب را از راه دهان بخورید و بعد از گذشت این مدت با توجه به دستور پزشک نخست خوردن را با مایعات شفاف مثل آبمیوه شروع کنید.
بعد از آن در صورت تحمل می توانید غذاهایی مثل شیر، سوپ رقیق، فرنی و … بخورید. در صورتی که مادر توانایی غذاهای معمولی را داشته باشد می تواند آن ها را مصرف کند.
داروهای تجویزی بعد ازسزارین
بعد از زایمان سزارین معمولا قرص آهن، آنتی بیوتیک و داروهایی که امکان دارد مادر به آن‌ها نیاز پیدا کند توسط پزشک تجویز خواهد شد. برای کم کردن درد می توان از شیاف و کپسول مسکن با رعایت فاصله زمانی استفاده کرد.
مراقبت‌های بعد از سزارین در روز اول
در ۲۴ ساعت اول بعد از سزارین از شما می‌خواهند که بلند شوید، قدم بزنید و تلاش کنید به دستشویی بروید. راه رفتن به آغاز پروسه درمانی کمک بسیاری خواهد کرد و شما را به حرکت کردن با وجود برش‌ها و بخیه‌ها عادت خواهد داد. توجه داشته باشید که به آرامی حرکت کنید زیرا امکان دارد دچار سرگیجه یا تنگی نفس شوید.
بعضی وقت‌ها ادرار کردن بعد از برداشتن کاتتر امکان دارد دردناک باشد. از پرستار یا پزشک خود بخواهید روش‌هایی را برای آسان‌تر کردن آن به شما توصیه کند.
با جراح یا مامای خود در مورد مقابله با درد بعد از جراحی صحبت کنید. اگر دارو یا نسخه‌ای مورد نیاز بود، حتما آن را تهیه کنید. اگر می‌خواهید از استفاده از داروهای ضد درد خودداری کنید، درباره تکنیک‌های جایگزین دارو راهنمایی بگیرید.
بعد از سزارین، رحم فرآیند کوچک شدن و رسیدن به اندازه پیش از بارداری را شروع خواهد کرد. در این زمان شما خونریزی زیادی را تجربه خواهید کرد که به این حالت لوچیا می‌گویند. حالت لوچیا می‌تواند تا ۶ هفته ادامه پیدا کند.
شما باید از پدهای قاعدگی فوق العاده جذب کننده استفاده کنید. گفتن این نکته مهم است که خونریزی پس از سزارین در افراد مختلف فرق دارد و امکان دارد از چند روز تا چند هفته زمان ببرد. در اکثر موارد خونریزی در عرض ۳ الی ۴ هفته متوقف خواهد شد، اما ترشح بیش از ۶ هفته ادامه پیدا خواهد کرد.
کاهش درد بعد از سزارین
بدلیل اینکه به تازگی جراحی بزرگی را انجام داده‌اید، دو عامل مورد انتظار خستگی و درد می‌باشد. زنان زیادی گزارش کرده‌اند که در چند ساعت اول حالت تهوع می‌گیرند. با توجه به ترکیب اپیدورال شما امکان دارد کمی احساس خارش پیدا کنید.
حتماً با متخصص زایمان خود در مورد علائمی که دارید صحبت کنید که داروهایی برای کم کردن ناراحتی به شما بدهد. بعضی از زنان نیز به علت مصرف داروهایی که در اپیدورال وجود دارد، بعد از سزارین دچار یبوست خواهند شد. برای کمک به مبارزه با این مشکل به شما داروی ملین داده خواهد شد، زیرا باید از زور زدن با برش جدید شکم خودداری کنید.
وقتی در مورد این موضوع و دیگر عملکردهای طبیعی بدن خود صحبت می‌نمایید، خجالت نکشید. معمولا جراح شما سؤالات بسیار مهمی در مورد ادرار، گازهای شکمی و هر مورد دیگری از سلامت گوارش شما خواهد پرسید.
چند ساعت بعد از جراحی، پزشک شما را تشویق خواهد کرد که بلند شوید و مقداری راه بروید. شما ممکن است که دلتان نخواهد آن را انجام دهید، اما بسیار مهم است که این دستورالعمل ها را رعایت کنید.
ممکن است هنگام حرکت درد داشته باشید اما باید از محل برش خود مراقبت نمایید. خوابیدن طولانی مدت دررختخواب باعث می‌شود، که حرکت کردن بعد از آن برای شما دشوارتر شود.
با صلاحدید جراح می توانید چند ساعت بعد از زایمان به آرامی شروع به غذا خوردن کنید اما بسیار مهم است که سروقت مواد مغذی بخورید. شما همینطور باید بتوانید بلافاصله شیردهی را شروع نمایید، بدون اینکه عوارضی بوجود آید.
در اکثر اوقات، درد شکم شما ظرف ۴۸ ساعت کم می شود. شما باید در چند روز نخست، فعالیت جسمی خود را کم کنید و از ناحیه بخیه خود مراقبت نمایید.
انجام فعالیت‌های جسمی بعد از زایمان سزارین
زمانی که احساس خستگی می کنید، استراحت کنید. خواب مناسب و کافی به بهبودی هر چه سریع‌تر شما کمک بسیاری خواهد کرد. هر روز به پیاده‌روی بروید وسعی کنید هر روز نسبت به روز قبل زمان را کمی بیشتر کنید. قدم زدن موجب بیشتر شدن جریان خون شده و به پیشگیری از ذات الریه، یبوست و لخته شدن خون کمک خواهد کرد.
اما از انجام فعالیت‌های سنگین مثل دوچرخه سواری، دویدن، وزنه برداری و ورزش هوازی پرهیز کنید. بلند نمودن اجسام سنگین تا هنگامی که پزشک به شما اجازه نداده ممنوع است.
زمان سرفه کردن یا نفس کشیدن عمیق، ناحیه بخیه خورده شکم را نگه دارید. این کار می‌تواند شکم شما را تقویت کند و درد شما را کم کند. بعد از استحمام زخم خود را کاملا خشک کنید. معمولا بعد از زایمان سزارین نیاز به ۶ هفته مرخصی دارید. قبل از رانندگی کردن با پزشک خود صحبت کنید و بدون نظر او این کار را انجام ندهید. در ارتباط با زمان شروع رابطه جنسی نیز حتما با پزشک خود مشورت کنید.
زمان استحمام بعد از زایمان سزارین
بعد از مرخص شدن با توجه به زمانی که پزشکتان مشخص کرده می‌توانید حمام کنید. اگر پانسمان‌های ضد آب مصرف کنید، معمولا نیازی به پانسمان دوباره در ناحیه برش نخواهید داشت.
بعد از حمام کردن بسیارحائز اهمیت است که محل عمل را با سشوار کاملا خشک کنید. تعداد زیادی از پزشکان بر این موضوع واقف هستند که حمام کردن بعد از سزارین مشکلی بوجود نمی‌آورد و حتی سبب آرامش خواهد شد.
آب گرم توانایی ترمیم کردن ناحیه زخم و تورم را دارد و همینطور خستگی و تنش را از فرد دور خواهد کرد. گاهی تشخیص پزشک اینست که تا زمان بهبود یافتن زخم شکم استحمام به تأخیر بیفتد.