واکسن گارداسیل واکسنی است که میتواند از عفونت و بیماریهای ناشی از HPV پیشگیری نماید. تزریق این واکسن برای کودکان ۱۲ تا ۱۳ ساله در برخی کشورها جزء برنامهی واکسیناسیون است اما در کشور ما هنوز برنامهی جامعی برای تزریق واکسن گارداسیل به نوجوانان و یا گروههای در معرض خطر وجود ندارد.
نکات واکسن گارداسیل
واکسن گارداسیل چیست؟
HPV یا ویروس پاپیلومای انسانی یک ویروس شایع است که از طریق تماسهای پوستی هنگام رابطهی جنسی منتقل میشود. بیشتر انواع اچ پی وی بیخطر هستند اما برخی از انواع آن میتواند خطر ابتلا به برخی سرطانها مانند سرطان دهانه رحم، سرطان دهان، سرطان مقعد، سرطان آلت تناسلی، سرطان فرج، و سرطان واژن را افزایش دهند.
واکسن گارداسیل میتواند از افراد در معرض خطر در مقابل این ویروس محافظت نماید.
انواع واکسن گارداسیل
در حال حاضر سه واکسن HPV مجوز لازم برای واکسیناسیون را دارند که عبارتند از:
– واکسن دو ظرفیتی: در مقابل دو نوع از ویروسهای پاپیلومای انسانی محافظت ایجاد میکند.
– واکسن چهار ظرفیتی: در مقابل چهار نوع از ویروسهای پاپیلومای انسانی محافظت ایجاد میکند.
– واکسن نه ظرفیتی: در مقابل نه نوع از ویروسهای پاپیلومای انسانی محافظت ایجاد میکند.
تاثیرات و مزایای واکسن گارداسیل
ویروس پاپیلومای نوع ۱۶ و ۱۸ باعث ایجاد ۷۰ درصد از سرطانهای دهانهی رحم هستند تمام واکسنهایی که اشاره کردیم در مقابل این دو ویروس مصونیت ایجاد میکنند.
واکسنهای چهار ظرفیتی و نه ظرفیتی علاوه بر محافظت در مقابل HPV نوع ۱۶ و ۱۸میتوانند در مقابل ویروس پاپیلومای نوع ۶ و ۱۱ که باعث ایجاد ۹۰ درصد از موارد زگیل تناسلی هستند، نیز اثربخش باشد.
واکسن نه ظرفیتی میتواند در برابر ویروس پاپیلومای انسانی نوع ۶، ۱۱، ۱۶، ۱۸، ۳۱، ۳۳، ۴۵، ۵۲ و ۵۸ محافظت ایجاد نماید.
نکتهی مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که تمام واکسنهای نامبرده میتواند از ابتلا به عفونت جدید پیشگیری نماید اما برای افرادی که پیش از تزریق واکسن در معرض تماس با ویروس بودهاند و به ویروس پاپیلومای انسانی آلوده شدهاند تاثیری ندارد.
همچنین واکسن هیچ گونه تاثیر درمانی ندارد و تجویز آن به منظور درمان زگیل تناسلی به هیچ وجه علمی نیست.
میزان اثربخشی و مدت محافظت واکسن HPV
بر اساس تحقیقات و کارآزماییهای بالینی که تاکنون انجام شده است، واکسن HPV ایمنی موثری را یجاد میکنند. در ۹۸ درصد از افرادی که واکسن تزریق میکنند بعد از یک ماه آنتی بادیهای ویروس پاپیلومای انسانی در خون یافت میشود.
تقریباُ تمام واکسنها اثربخشی نزدیک به صد در صد را برای پیشگیری از نئوپلازی داخل اپیتلیال دهانه رحم و آدنوکارسینوم را دارند.
کارآزماییهای بالینی که روی خانمهای ۱۵ تا ۲۶ سال انجام شده است نشان میدهد که واکسن چهار ظرفیتی اثربخشی بیش از ۹۹ درصد برای پیشگیری از زگیل تناسلی دارد.
مدت محافظت واکسن HPV پس از تعداد دوزهای تزریق شده تا آخر عمر باقی میماند و نیازی به دوزهای یادآور نیست.
یادآوری این نکته ضروری است که انواع مختلفی از HPV وجود دارد و واکسنهای نامبرده میتوانند فقط در مقابل چند نوع از ویروسها محافظت ایجاد کنند.
عوارض واکسن زگیل تناسلی
تزریق واکسن گارداسیل معمولاُ عوارض اندک و خفیفی به همراه دارد. برخی از عوارض احتمالی پس از تزریق واکسن عبارت است از:
– تورم و یا درد در محل تزریق
– سردرد
– تب
– سرگیجه
– خستگی
عوارض جدی مانند واکنشهای آلرژیک یک عارضهی نادر است که در برخی از افراد ممکن است ایجاد شود.
محل و دفعات تزریق واکسن
واکسن گارداسیل مانند اکثر واکسنها به صورت عضلانی و روی عضله دلتوئید بازو تزریق میشود.
تعداد دفعات تزریق برای افراد در گروههای سنی مختلف بدین صورت است:
– برای افرادی که پیش از ۱۵ سالگی این واکسن را تزریق نمایند دو دوز واکسن توصیه میشود. فاصلهی بین تزریق اول و دوم ۶ الی ۱۲ ماه باید باشد. در صورتی که دوز دوم در فاصلهی زمانی کمتر از ۵ ماه تزریق شود باید نوبت سوم واکسن را نیز طبق دستورالعملی که پزشک ارائه کرده است دریافت کنند.
– افرادی که در سنین بین ۱۵ تا ۲۶ سال قرار دارند باید سه دوز واکسن دریافت نمایند. دوز دوم یک الی دو ماه بعد از تزریق اول و دوز سوم شش ماه بعد از تزریق اول تزریق میشود.
– برای افراد ۹ تا ۲۶ سال که دچار نقص سیستم ایمنی هستند نیز سه دوز تزریق واکسن توصیه میشود.
– بزرگسالان بین ۲۷ تا ۴۵ سال در صورتی که پزشک به آنها توصیه کند میتواند واکسن را در فواصل زمانی که به آنها پیشنهاد میشود تزریق نمایند.
نتیجهگیری
همان طور که اشاره کردیم واکسن گارداسیل واکسنی است که تزریق آن برای پیشگیری از بیماریهای و برخی از انواع سرطانهایی که توسط HPV ایجاد میشود، توصیه میشود. با اینکه گارداسیل میتواند از ایجاد عفونتهای جدید پیشگیری نماید اما تاثیری در درمان بیماری و یا مبارزه با ویروسهایی که در گذشته وارد بدن شده است ندارد.